Janusiewicz Stanisław

Artysta - malarz, rzemieślnik, pozłotnik działający w Kaliszu. O jego życiu wiemy bardzo niewiele. Zapewne jest on identyczny z artystą, który między 1857 a 1860 rokiem namalował dla kościoła w Świnicach Wartskich koło Turku obrazy przedstawiające Św. Józefa i Św. Kazimierza. Można go uznać za jednego z pierwszych kaliskich konserwatorów dzieł sztuki, który swoje działania w tej dziedzinie starał sie oprzeć o głęboką wiedzę i działał zgodnie z zaleceniami ówczesnej sztuki konserwatorskiej. Starannie dokumentował stan zabytków, wykonywane prace odnosił do ówczesnej wiedzy z historii sztuki i konsultował je z autorytetami w tej dziedzinie. Na owe czasy były to działania naprawdę nowatorskie, ponieważ często działalność „renowatora” ograniczała się do powierzchownego odnowienia zabytku i sprawienia, aby wyglądał „jak nowy”. Tymczasem Janusiewicz starannie podchodził do powierzonych mu zadań, szukał analogii stylistycznych i postępował zgodnie z zaleceniami fachowców takich jak np. profesor Władysław Łuszczkiewicz. Tak było w 1888 roku, gdy wykonywał „malatury” w prezbiterium kościoła Św. Mikołaja. Skontaktował sie wówczas z Łuszczkiewiczem, mając wątpliwości co do poprawności użytej na sklepieniu prezbiterium kolorystyki. Uznał, że nie jest ona odpowiednia do gotyckiego wnętrza. Profesor, który często udzielał praktycznych porad przy prowadzeniu różnego rodzaju prac konserwatorskich, także i tym razem nie odmówił pomocy. Zgodnie z jego wskazówkami Janusiewicz przystąpił do malowania prawej nawy. Niewykluczone, że obaj poznali sie podczas bytności profesora w Kaliszu. W 1890 roku Janusiewicz aktywnie włączył sie do dyskusji nad losem poliptyku kaliskiego. Był goracym orędownikiem zabrania monumentu z kościoła na Zawodziu i w soczystych argumentach udawadniał brak wszelkich uprawnień Zawodzian do tego zabytku. Był zarazem zwolennikiem przeniesienia go do kościoła Św. Mikołaja. Kiedy jednak zapadła decyzja biskupa o umieszczeniu ołtarza w kaliskiej kolegiacie podjął się trudnego zadania rekonstrukcji poliptyku. Prowadził głębokie rozważania na temat ikonografii  ołtarza i treści nie istniejącej części środkowej, szukając odniesień do tematyki różańcowej. Przy rekonstrukcji również odwoływał się do Łuszczkiewicza i jego działalności przy renowacji ołtarza Mariackiego w Krakowie. Ostateczna, dzisiejsza forma poliptyku kaliskiego jest dziełem S. Janusiewicza. Z krakowskim profesorem kontaktował się jeszcze w 1891 roku, gdy przekazywał mu informacje i rysunki kościoła ojców Franciszkanów w Kaliszu. Z innych prac artysty, wspomnieć można o ołtarzu głównym w kościele parafialnym w Stęczniewie, wykonanym w 1892 roku, „w stylu staroniemieckiego renesansu, bogato rzeźbiony i złocony”. W 1893 roku odnawiał malowidła w kaplicy Pana Jezusa przy kościele franciszkanów – pierwotne były dziełem Augusta Bertelmanna z 1868 roku. Rok później odnawiał kaplicę błogosławionej Jolanty w tym samym kościele. Z obu tych prac wywiązał się z należytą dla siebie dbałością o pierwowzór. W międzyczasie zmieniał sie adres jego pracowni – najpierw przy ul. Babinej, potem w budynku dawnego Hotelu Polskiego za mostem kamiennym, a ostatecznie w 1903 roku w kamienicy naprzeciwko kościoła ojców Reformatów. Zmarł w 1904 roku.

 Wykaz żródeł i materiałów bibliograficznych zawarty jest w: I. Barańska, Bąkowski Jan, w: D. Wańka red., Słownik biograficzny Wielkopolski Południowo – Wschodniej Ziemi Kaliskiej, t. III, KTPN, Kalisz 2007, s. 175; „Gazeta Kaliska”1903, nr 267.