Artyści Kaliscy
English

Hejman Gustaw

Artysta - malarz

1828 – 1909

Artysta - malarz, urzędnik bankowy. Data jego urodzenia jest niejasna – podaje się kilka – I 1828 – najbardziej prawdopodobna, 1827, 1829, 19 XII 1835. Te niejasności wokół osoby Hejmana wynikają z faktu, że artysta o takim nazwisku był również czynny w Warszawie. Nie mamy pewności, że chodzi o tą samą osobę. Wg Słownika artystów polskich  G. Hejman jest identyczny z Heimanem Gersonem, który był studentem Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1847 – 1853. Natomiast prasa kaliska określa go raz mianem „artysty – amatora i bankiera”, a z kolei w 1884 roku wspomina o jego artystycznym wykształceniu w SSP. Był portrecistą i kopistą – wykonywał wiele kopii obrazów dawnych mistrzów niemieckich.

W 1855 roku urodził mu się syn Maurycy, a w 1869 roku córka Felicja. Jego pierwsza żona zmarła na gruźlicę w 1870 roku. W 1875 roku ożenił się ponownie z Klarą Furst ze Śmigla koło Kościana, z którą miał 3 dzieci ( Alfred – 1875, Stanisław – 1878, Władysława – 1894). W 1897 roku wyemigrował do USA i osiedlił się w Chicago. Żona zmarła w 1908 roku, a on rok później, 1 marca 1909, mając 81 lat. Jest pochowany w Chicago.

W 1877 roku G. Hejman ofiarował do nowo powstałej cerkwi kaliskiej obraz Chrystusa Zmartwychwstałego, chyba niezbyt udany, skoro pisano: „szanując nietykalność obrazu jako utworu artysty – amatora nie dotykamy go ostrzem krytyki, ograniczmy się więc tylko na wzmiance, że posiada on wiele zalet”. W 1884 roku, po powrocie z podróży artystycznej, podczas której doskonalił swoje umiejętności, zwiedzając europejskie pracownie, artysta postanowił rozwinąć działalność na szerszą skalę i otworzył w swoim domu przy Nowym Rynku „spółkę artystów”. Ta spółdzielnia artystyczna miała się zająć wykonywaniem portretów. Inspiracją do tego były przyjazdy do Kalisza różnego rodzaju wędrownych artystów – przedsiębiorców, oferujących za grosze swoje usługi zwłaszcza w dziedzinie  tworzenia portretów. Trudno uznać to przedsięwzięcie za w pełni artystyczne. Była to raczej rzemieślnicza działalność, mającą przynosić spory dochód. Chodziło o wykonywanie portretów, przenoszonych na płótno z fotografii za pomocą specjalnego urządzenia, a następnie kolorowanych. I tutaj okazywała się wyższość artystów miejscowych – otóż proces „koloryzacji” mógł się wykonywać w oparciu o studia z żywego modela, a nie tylko z fotografii, jak to oferowali artyści przejezdni. W latach 1885 – 1889, będąc rzeczywistym członkiem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, brał udział w wystawach prezentując portrety. Ostatnia wzmianka o jego pracach pochodzi z 1900 roku. W sierpniu na wystawie w Salonie Krzyżanowskiego pojawiły się jego prace, z których wzmiankowano z tytułu jedynie obraz Hagar na puszczy.

Iwona Barańska

Źródła

 I. Barańska, Hejman Gustaw, w: D. Wańka red., Słownik biograficzny Wielkopolski Południowo – Wschodniej Ziemi Kaliskiej, t. III, KTPN, Kalisz 2007, s.159.; ponadto: „Gazeta Kaliska”1900, nr 196, 213; http://www.myheritage.pl/family-1_1000029_77635983_77635983/heyman-gustaw-heyman-heymar-klara-heyman-zd-furst (dostęp 4.09.2014).

Powrót na górę strony