Artyści Kaliscy

Suck Jan Fryderyk (Johann Friedrich)

Tytuł

Suck Jan Fryderyk (Johann Friedrich)

Temat

Złotnik, jubiler

Twórca

Ryszard Bobrow

Data

Daty życia nieznanane.

Opis

Złotnik i jubiler, w Kaliszu pracował przynajmniej od 1820 r., kiedy został podstarszym zgromadzenia złotnickiego. W 1822 r. informował, że tylko przez jakiś czas będzie uznawać za legalne kwity wystawione na odebranie kruszcu. Podobny anons pojawił się w 1826 r. 2 X 1829 r., kiedy jego żona Anna powiadamiała, że „obrał sobie stałe miejsce zamieszkania w mieście wojewódzkim [sic!] Łomży”. Jednak już w czerwcu następnego roku powrócił do Kalisza, informuj ąc o tym w „Dzienniku Urzędowym Województwa Kaliskiego” i zapewniając  „iż dokładną robotą starać się będę. Zarazem zapewniam, iż srebro przeze mnie wyrobione każdego czasu za trzy złote polskie łut, jako wewnętrzną tegoż wartość, odkupywać jestem gotów.” . Od początku był złotnikiem i jubilerem („tak w złocie, srebrze iako i inne precjoza”). W 1831 r., w okresie zbierania ofiar na powstanie, dwukrotnie wymieniony  został jako taksator. W 1840 r. mieszkał przy Rynku pod № 10, zajmując pierwsze piętro (2 pokoje, kuchnia i przedpokój), piwnicę i oficynę („kuźnia czyli laboratoriadla  złotnika”). W 1843 r. powtórnie ogłaszał, że dawne kwity na obstalunki uważa za nieważne i zapowiadał wydawanie kwitów na każdy nowy obstalunek, który miał być wydawany po okazaniu takowego. W 1846 r. jako 56-letni wdowiec, chrzcił swego naturalnego syna Jana Karola (w kościele  katolickim św. Mikołaja), zmarłego w roku następnym (zgon zgłoszony w parafii ewangelickiej, ojciec podpisał się Johann Friedrich). W 1847 r. złożył projekt kontroli wyrobów złotych i srebrnych (na podstawie tej informacji Lepszy wpisał go na listę złotników warszawskich.). Odnotowany na liście rzemieślników w 1852 r. Z niewiadomych przyczyn w 1854 r. wyjechał do Ostrowa w Wielkim Księstwie Poznańskim, informując w „Kurierze Warszawskim” o przeniesieniu tam „Zakładu wyrobów złotych i srebrnych”. Być może pracował u niego Edward Karsch.Jego uczniem był Julius Luedke, prawdopodobnie także inni złotnicy kaliscy: Ferdynand Fulde, Adam Czerwiński, Friyderyk Schaube, Karol Schaub.

W świetle powyższych informacji, nie może być tożsamy z działającym w Szczecinie Johannem Friedrichem Suckem, pochodzącym z Hamburga, przybyłym do tego miasta w 1829 r. i odnotowanym tam do 1834 r. Być może zbieżność imion i nazwiska nie jest przypadkowa i obu złotników łączyło pokrewieństwo.

Zachowało się stosunkowo wiele prac Sucka,  ale nie ma żadnych przesłanek do sądzenia, że jego kaliska pracownia  była szczególnie duża; prawdopodobnie  spora liczba zachowanych jego sreber wynika z faktu, że pracował tu przynajmniej 35 lat i przywiązania klienteli.

Znak Suck kursywą (szczypce w Muzeum Narodowym w Warszawie, № inw. SZM 5379) należy do najwcześniejszych. Najczęściej spotykaną i najpóźniejszą jest cecha SUCK i KALISZ wersalikami. Na wotum z kolegiaty Wniebowzięcia NMPanny w Kaliszu oraz na trzech z kościoła pod tym samym wezwaniem w Choczu obok znaku złotnika i cech probierni warszawskiej z 1852 r. wybity został także znak ryby w polu owalnym . Większość prac wykonana jest ze stopu 11-łutowego i wydaje się, że on wprowadził go w Kaliszu, a za jego przykładem poszli inni działający tam złotnicy.

Źródło

Archiwum Państwowe w  Koninie, zespół nr 20  Akt miasta Konina, sygn. 234, s. 13;

Archiwum Państwowe w  Kaliszu, zespół nr 1 Naczeln ika Powiatu Kaliskiego, sygn. 596, k. 132;

 Archiwum Państwowe w  Poznaniu, Akta Stanu Cywilnego parafii św. Mikołaja w Kaliszu, sygn. 8, urodzenai  № 70; Akta Stanu Cywilnego  parafii ewangielickiej w Kaliszu, sygn. 62, zgony № 1846;

„Dziennik Urzędowy Województwa Kaliskiego”, 1822, № 52, s. 834; 1826, № 27, s. 604; 1829, № 41, s. 990; 1830, № 26, s. 964; 1831, № 1, s.14; № 3, s.101; 1840, № 42, s. 901; 1843, № 49, s. 924;

„Kurier Warszawski”, 1854, № 40, s. 200;

Opracowania:

T. Marcinkowski, Cech jubilerów, złotników i grawerów w Warszawie (1770-1870), Warszawa 1929 [mps pracy doktorskiej w Bibliotece Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie]

L. Lepszy, Przemysł złotniczy w Polsce, Kraków 1933, s. 324;

W. Scheffler,Goldschmiede Mittel- und Nordostdeutschlands, Berlin-New York 1980, s. 467

R. Bobrow, Złotnicy kaliscy XIX w., [w:] Całe srebro Rzeczypospolitej. Pany Michałowi Gradowskiemu ofiarowane, red. Jacek Kriegseisen, Warszawa 2012, s. 342-343

Informacje dr Ewy Andrzejewskiej

Pliki

Cytat

Ryszard Bobrow, “Suck Jan Fryderyk (Johann Friedrich),” Artyści Kaliscy, przeglądany 28 marca 2024, http://artyscikaliscy.tarasin.pl/en/items/show/44.

Formaty wyjściowe